Bằng cấp : một tờ giấy

Tôi thấy nhiều người hiện nay quá coi trọng bằng cấp. Họ tìm mọi cách nhanh nhất, dễ nhất để có được tấm bằng càng cao càng tốt. Mà hiện nay, cái đích mà người ta nhắm đến không phải là bằng đại học nữa mà cao hơn là Thạc sĩ hay Tiến sĩ trong nước hay nước ngoài. Trong nước, quá nhiều trường đại học mọc lên, như một thầy tôi nói đại học ở Việt Nam mọc lên như karaoke nên các trường dễ bị khan hiếm học viên. Điều này dẫn tới việc dễ học và dễ có bằng. Nhớ lại thằng ở chung phòng tôi thường nói là tiêu chí ra đề ở trường nó là không quá khó để tất cả học sinh làm được và đậu. Mà nó học ở một trường mà trong tên gọi có từ “quốc tế” đó nha. Thế này thì bằng cấp có ý nghĩa gì không. Nhiều người tưởng học càng cao càng khó, nhưng thực sự không phải vậy. Ở cấp Tiến sĩ thế nào tôi chưa thử nên chưa biết chứ ở cấp Thạc sĩ thì như việc cưỡi ngựa xem hoa vậy. Về giáo trình, chủ yếu được lấy từ nước ngoài (mà lâu đời chứ không phải mới), hoặc một số vấn đề mà giảng viên học được ở đâu đó rồi về dạy học viên, …làm cho việc học trở nên rối rắm và dàn trải. Về giảng viên, họ là những người có học vị cao (có thể trong hoặc ngoài nước) nhưng phần lớn là không có kinh nghiệm thực tế. Nghĩa là học xong được loại giỏi hay gì đó, được giữ lại trường để dạy. Rồi học tiếp học tiếp cho tới học vị cao nhất. Họ không có kinh nghiệm thực tế, chỉ nắm được phần kiến thức rất nhỏ khi làm nghiên cứu sinh hay lĩnh vực họ nghiên cứu thì làm sao có thể dạy chất lượng được. Về học viên, một số người học cao học đúng chuyên ngành thì đỡ hơn tí, còn những người học khác chuyên ngành, những “ông lớn” được tổ chức cử đi học thì ôi thôi. Học về lập trình VBA mà định nghĩa biến không biết, thầy giáo phải giảng giải hết gần 1 tiết, cuối cùng thầy nói thôi kệ anh chứ chấp nhận vậy đi. Làm bài tập lớn, tiểu luận thì nhờ người này, người kia, đến thi thì rủ thầy đi nhậu. Ha ha. Rồi cuối cùng ra trường và thành Thạc sĩ. Về tổ chức, trước cái tên sẽ là ThS ^_^. Bảo vệ luận văn, thực chất chỉ là thủ tục. Hồi đại học, mấy thằng bạn tôi copy nguyên cái luận văn khóa trước mà vẫn đậu (7 điểm). Nó làm luận văn về khu vực này, ngoài bìa ghi khu vực này mà phần bên trong là khu vực khác. Thế mới vui chứ. Vẫn qua, vẫn ra trường. Còn cao học, cũng không hơn gì, lúc bảo vệ sẽ đặc biệt ưu ái cho những anh nào là giảng viên (đồng nghiệp mà). Đối với những anh học viên là giảng viên, khi phản biện chỗ này sai, chỗ kia dở nhưng điểm từ 9 trở lên. Còn những anh mà trong hồ sơ là người không phải giảng viên thì xuất sắc lắm mới được 9. Không thì tầm 6,7,8 thôi. Không biết mấy anh giảng viên được điểm 10 luận văn có vui không chứ nếu là tôi, tôi không dám nhận, mà kiếm chỗ nào đó để chui xuống cho đỡ xấu hổ. (đương nhiên là trình độ như tôi sao 10 điểm được). Bởi theo tôi, khi đạt điểm 10 thì luận văn đó phải tốt, về phần nội dung lẫn phần viết. Phần nội dung không những phải thể hiện là nắm vững vấn đề mà các phương pháp sử dụng phải đảm bảo tính khoa học, hợp lý. Phần viết phải bố cục rõ ràng, dễ hiểu, viết đúng chủ đề không viết lan man và đặc biệt không sai chính tả. Không tin bạn cứ xuống thư viện các trường đại học mượn những luận văn 10 điểm mà xem. Tất nhiên cũng có những người thực sự xuất sắc và đối với những người này, họ xứng đáng được ngưỡng mộ, nhưng không nhiều.
Có một số người chê bằng cấp trong nước kém, họ quyết định du học để lấy bằng cấp nước ngoài. Một số du học tại chỗ, một số đi du học đúng nghĩa. Tuy nhiên, ở đâu cũng vậy, có trường danh tiếng cũng có trường “cùi bắp”. Những trường danh tiếng thì không nói làm gì, bởi ai mà du học ở đó thì hay quá rồi. Những trường “cùi bắp” ở nước ngoài thì khỏi nói, lừa đảo. Thì vụ ông quan gì đó, đạt Tiến sĩ Mỹ mà không biết tiếng Anh, không cần nghiên cứu chỉ cần đô la. Một số trường ở lân cận như Thái Lan, Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc,…liệu trình độ họ có hơn Việt Nam không mà người ta đi du học nhỉ ?
Do đó, việc học vẫn chỉ là việc học thôi. Tấm bằng là tờ giấy theo đúng nghĩa đen và nghĩa bóng. Tấm bằng chỉ chứng minh là anh đã tham gia học khóa nào đó thôi, chứ không chứng minh là anh giỏi. Điều quan trọng là khi làm việc thực tế, anh làm được gì. Việc lấy tấm bằng ra khoe khoang, là những người thiếu hiểu biết và không có lòng tự trọng.
À còn một điều tôi đã gặp, người ta chạy đua để làm Tiến sĩ, khi làm Tiến sĩ xong người ta lại đi kinh doanh, có chút tiếng tăm người ta lên báo nói ước gì ngày xưa tôi đừng làm Tiến sĩ, chỉ phí thời gian. Đó là chuyện vớ vẩn. Tiến sĩ là những người có khả năng nghiên cứu độc lập, do đó, những người có học vị Tiến sĩ mà không nghiên cứu ra sản phẩm khoa học thì người đó không xứng đáng, có thể nói là dỏm. Mà là dỏm thì đừng tự nhận mình là Tiến sĩ.
PS: Nhưng ngày nay người ta chỉ tuyển dụng những người có bằng cấp, không có bằng cấp, dù có năng lực cũng chịu thôi. Lúc này cần xem bản lĩnh bạn thế nào ^_^
NNS